28 Ara Sementasyon Çelikleri
Sementasyon Çelikleri, yüzeyde sert ve aşınmaya dayanıklı, çekirdekte ise yumuşak ve tok özelliklerin istendiği, değişken ve darbeli zorlamalara dayanıklı parçaların imalinde kullanılan düşük karbonlu, alaşımsız veya alaşımlı çeliklerdir. Parçaya bu özelliklerin kazandırılması, çelik yüzeyine karbon emdirilmesi (karburizasyon) suretiyle olur. Bu işlem Sementasyon olarak adlandırılır. Karburizasyon işlemi parça için belirlenmiş yüzey alanının Ac1 veya Ac3 dönüşüm sıcaklıklarının üzerinde bir sıcaklıkta tutularak karbon miktarı olarak zenginleşmesidir. Sementasyon için değişik yöntemler kullanılmaktadır. Bu yöntemler aşağıda görüldüğü gibi genellenebilir ;
- Katı Ortamda Sementasyon
- Tuz Banyosunda Sementasyon
- Gaz Sementasyonu
İstenilen sementasyon derinliğine ve sertliğine ulaşılması için kullanılan çeliğin iç yapı temizliği ve tane büyüklüğü mutlaka uygun olmalı, sementasyon zamanı ve sementasyon sıcaklığı kontrol altında tutulmalıdır. Karburizasyon derinliği sementasyon için gereken zaman ve karbon verici ortamın aktivitesi olarak tanımlanır. Genellikle sementasyon sıcaklığı 8700-9300C arasında tutulmakla beraber zaman zaman daha yüksek sıcaklıklar kullanılabilmektedir. Kullanılan her yöntem kendi karakteristiği gereği farklı sementasyon derinlikleri ve sementasyon sonrası uygulanan sertleştirme ortamına bağlı olarak farklı sertlik neticeleri verir.
Sementasyon çelikleri, dişliler, miller, piston pimleri, zincir baklaları, zincir dişlileri ve makaraları, diskler, orta zorlamalı ve zorlamalı parçalar, soğuk şişirilerek veya fışkırtılarak (ekstrüzyon), şekillendirilen parçalar, kesici takımlar gibi parçaların imalinde kullanılırlar.
SEMENTASYON ÇELİKLERİNİN AVANTAJLARI
- Sert ve aşınma direnci yüksek yüzey
- Tok ve sünek göbek yapısı
- Yüksek mukavemet
- Islah çelikleri için alternatif oluşturabilme imkanı
- Kolay kontrol edilebilir yüzey ve göbek sertliği
- Geniş malzeme seçim olanağı
- Taşlama ve honlamada dar ölçü toleransı
- Düşük sıcaklıkta yüksek kararlılık
- Bölgesel olarak sert, yumuşak veya tok özellik elde edebilme imkanı
- Geniş mekanik dizayn seçeneği
